Nú nálgast tími útiblómanna og líklega einhverjir sem hafa tekið forskot á sæluna enda hefur veðrið verið sólríkt og fagurt. Pelargónía, oft nefnt Mánabrúður þó latneska heitið sé Pelargonium x hortorum, er útiblóm sem þekkist víða í Evrópu. Það má sjá undir gluggum og við útidyr og ástæðan fyrir því er að blómið fælir burt flugur og geitunga.

Með sæförum frá Suður-Afríku

Pelargónía barst til Evrópu frá Suður-Afríku með landkönnuðum og sæförum. Flestar þær pelargóníutegundir sem í ræktun eru koma frá Höfðalandinu í Suður-Afríku, hafa teygt anga sína norður til Írans og til Ástralíu. Þær bárust til Evrópu með landkönnuðum og sjófarendum á Austur-Indíaskipunum um og upp úr miðri sautjándu öld. Garðyrkjumenn grasagarða, greifasetra og konungshirða tóku þeim fagnandi. Og af því að garðyrkjufólk er svo sem sjaldan ánægt með það sem það hefur og leitast ávallt við að gera meira og betur, þá leið ekki á löngu uns til urðu margvíslegir blendingar með fjölbreyttari blómastærð, blómlitum og blaðgerð. Kynblöndun milli tegunda var nokkuð auðveld og erfðamassinn bauð upp á margvísleg tilbrigði en til eru hengiplötur og ilmplöntur sem hafa sést hér á landi – til dæmis pelargonium graveolens.

Græðlingar hafa gengið manna á milli á Íslandi frá upphafi síðustu aldar. Sú planta ilmar myntu- eða rósarilm við hreyfingu og er geraníumolía unnin úr henni en hún er notuð sem bragðefni í gosdrykki, vín og fleira. Þá eru blöð plöntunnar söxuð sem krydd í kökuuppskriftum en einnig í kryddsmjör og til að gera sultur svolítið meira spennandi. Það gildir það sama um ilmpelargóníu og önnur blóm, hún hreinsar loftið og gefur okkur súrefni þar sem hún þrífst í því sem þarf að vera sólríkt og svalt en plantan getur ekki verið úti.

Upp úr miðri átjándu öld voru komnir fram þeir hópar af „manngerðum“ pelargóníum sem í mestum vinsældum hafa …